NL 
EN 
DE Geschiedenis van de Basiliek van Oudenbosch
Van veraf zie je de imposante verschijning van de Basiliek in het Brabantse landschap. Maar van dichtbij is de Basiliek pas echt indrukwekkend. Met een lengte van 81
meter, breedte van 55 meter en hoogte van 63 meter is de Basiliek een geschaalde kopie van de St. Pieter in Rome.
Hoe komt een dorp als Oudenbosch, dat in 1865 bij de aanvang van de bouw slechts 3.500 inwoners telde, aan zo’n imposant en uniek bouwwerk?
Lees ook de verhalen van de Basiliek voor bijzondere verhalen en extra informatie over deze bijzondere kerk. Hieronder een tijdlijn van de geschiedenis van de Basiliek van Oudenbosch.
Als Oudenbosch in 1275 ontstaat heeft de Abdij van Hemiksem net het grondgebied van Gastele en Baerlebosch geschonken gekregen van de heer en vrouwe van Breda. De monniken en lekebroeders beginnen de woeste gronden te bewerken. Baerlebosch groeit uit tot een handelsplaats voor turf in deze tijd. Na de Elizabethsvloed vindt de stichting van Oudenbosch plaats, op de kruising van de Bosschendijk en Wagenhoeck.
In 1425, 4 jaar na de Elizabethsvloed wordt een nieuwe kerk, de St. Agathakerk, gebouwd die tot eind 19e eeuw de horizon zou domineren. Op dat moment neemt de Basiliek van Oudenbosch de horizon over en wordt de oude kerk gesloopt.
De jonge priester Willem Hellemons komt na zijn studie in Rome in Oudenbosch terecht. Als hij pastoor wordt, is hij pas 32 jaar oud én vol ambitie. Tijdens zijn studie in Rome is hij geïnspireerd door de imposante katholieke Basilieken zoals de Sint Pieter en de Sint Jan van Lateranen. Bij zijn aantreden als pastoor komt hij al snel tot de conclusie dat de Agathakerk te klein is voor het snel groeiende aantal Katholieken in de parochie.
In 1865 ging de eerste spade in de grond, maar jaren aan voorbereiding gingen hier aan vooraf. Willem Hellemons vroeg Nederlands grootste architect van zijn tijd, Petrus (Pierre) Cuypers om de nieuwe kerk van Oudenbosch te ontwerpen en bouwen. Cuypers, een man van de neogotiek, wilde liever geen neoclassicistische kerk bouwen, maar Willem Hellemons wist Cuypers te overtuigen. Nadat Cuypers een studiereis naar Rome maakte en Willem Hellemons toestemming kreeg van de bisschop, start de bouw in 1865.
Het duurde tot 1880 tot het schip afgebouwd was. Maar dat betekent niet dat daarmee de kerk af was. Integendeel.
Het afronden van de bouw van het schip stonden nog twee grote projecten op de planning. De façade naar voorbeeld van de Sint Jan van Lateranen én de volledige decoratie van de Basiliek moesten nog voltooid worden. Het duurde nog tot 1892, toen G.J. van Swaay de façade completeerde. Het aanbrengen van decoratie duurde nog langer. Oudenbosschenaar Kiske Raaijmakers was de verantwoordelijk decorateur. Hij was nog tot media jaren ‘30 bezig met decoreren en schilderen. Zo was de kerk een kunststuk in ontwikkeling. Iedere week zagen inwoners de kerk van binnen- en buiten veranderen.
Zodra de façade afgebouwd was, werd de kerk ingewijd. Pas twintig jaar later als ook de decoratie zijn voltooiing nadert wordt de kerk tot Basiliek verheven.
De Basiliek van Oudenbosch werd gebouwd in een tijd dat vele Zouaven, strijders voor de Paus in Italië via OUdenbosch naar Rome reisden vanuit heel Nederland. De Basiliek werd ter ere van de Zouaven gebouwd. Met de bouw van de Basiliek in de laatste fase werd het Zouavenmonument geplaatst op het plein voor de kerk.
De Basiliek van Oudenbosch is niet altijd een Basiliek geweest. Dat gebeurde met een plechtige eredienst in 1912. Een kerk krijgt de eretitel Basiliek als een kerk een eerbiedwaardige ouderdom, aanzienlijke grootte of bijzondere schoonheid heeft. De Basiliek van Oudenbosch is niet bijzonder oud of groot in omvang, maar de schoonheid, evenals de bijzondere band met Rome en de Basilieken daar maken dat de kerk van Oudenbosch tot Basiliek is verheven.
Het duurde niet lang of de eerste renovaties dienden zich aan. De eerste bouwlagen waren al ruim 47 jaar oud. Door de jaren heen zijn de orgels, daken en ook de terrazzovloer gerenoveerd en gerestaureerd. Sinds 1954 is Stichting Behoud Basiliek de organisatie achter het behoud en herstel van de Basiliek. Tezamen met de Stichting Promotie Basiliek zamelen ze geld in door sponsoring, rondleidingen, verhuur, donaties, giften en andere activiteiten om de Basiliek H.H. Agatha en Barbara Oudenbosch in stand te houden.
Erfgoed en geschiedenis van Oudenbosch
De Basiliek van Oudenbosch is een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van Oudenbosch. De Basiliek is een resultaat van de groei van katholicisme in Nederland en specifiek in West-Brabant. Rondom de Basiliek zijn meer prachtige kerken en erfgoedlocaties te vinden. In Oudenbosch zijn o.a. de Protestantse Kerk, Jongensinternaat St. Louis, Sterrenwacht Tivoli, Botanische Tuin Arboretum en klooster St. Anna te vinden. Tijdens een stadswandeling van Visit Halderberge ontdekt u hier meer over.
